برگزاری سمپوزیوم داوطلبان دکتری دانشگاه اصفهان؛ بازنگری در روشهای جذب دانشجویان دکتری
برگزاری سمپوزیوم داوطلبان دکتری دانشگاه اصفهان؛ بازنگری در روشهای جذب دانشجویان دکتری
دانشگاه اصفهان نخستین همنشست حرفهای (سمپوزیوم) داوطلبان دکتری را برگزار کرد. این نشست در معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه، طراحی شد و پس از تصویب هیاترئیسه مقرر شد در روز 19 خردادماه برگزار شود. هدف اصلی این نشست، بررسی فرآیند مصاحبه داوطلبان آزمون دکتری و ارائه رویکردهای نوین برای جذب دانشجویان شایسته بود.
.
به گزارش پایگاه خبری دانشگاه اصفهان، در این رویداد، اعضای هیاترئیسه دانشگاه ضمن ارائه دیدگاههای خود، در مورد انتخاب دانشجویان دکتری و سیاستهای جذب داوطلبان را ارائه کردند و در این زمینه ریاست دانشگاه موارد زیر را مورد تاکید قرار دادند:
ایشان ضمن قدردانی از نظرات اعضای هیاترئیسه، به چالشهای پذیرش دانشجویان دکتری پرداخت و اظهار داشت که جمعیت داوطلبان دکتری محدود شده و این مسئله انتخابهای دانشگاه را نیز محدود کرده است.
ایشان با اشاره به افزایش تعداد مراکز آموزش عالی در سالهای اخیر تصریح کردند که کاهش تعداد داوطلبان منجر به کاهش کیفیت ورودیها شده است. به گفته دکتر رکنی زاده، در سطح جهانی، رقابت شدیدی برای جذب نیروهای نخبه وجود دارد و جوانان کشور ما مهمتر از منابع نفتی هستند؛ لذا حفاظت از نیروی انسانی باکیفیت امری حیاتی است.
دکتر رکنی زاده همچنین به تغییر روندهای علمی در جهان اشاره کرد و توضیح داد که نبوغ از حالت فردی به شبکهای تبدیل شده است؛ یعنی امروزه قهرمانان علمی کمتر دیده میشوند، اما رشد علم به دلیل کار شبکهای، سرعت بالایی دارد.
وی تأکید کرد که دانشگاهها باید به استعدادها توجه کنند، نه صرفاً به نوابغ، زیرا دانشجویان متوسط اما علاقهمند به یادگیری، در یک فرآیند شبکهای میتوانند عملکردی مشابه نوابغ داشته باشند.
دکتر رکنیزاده اظهار داشت که سرمایهگذاری علمی باید روی دانشجویان جوانی انجام شود که قرار است سالهای طولانی در حوزه تخصصی خود فعالیت کنند.
وی تأکید کرد که امروزه دانشگاهها دیگر محل جستجوی حقیقت نیستند، بلکه بستری برای یادگیری مهارتهای حرفهای و اشتغال محسوب میشوند. البته درصد کمی از استادان و دانشجویان درصدد درک حقیقت، مستقل موضوع اشتغال یا کسب و کار، هستند.
دکتر رکنیزاده افزود : در عصر حاضر، جنبه تکنیکی علوم برجستهتر شده است و دانشگاهها باید در پذیرش دانشجویان، اشتغالپذیری آنان را مدنظر قرار دهند. وی تصریح کرد : حقوق و شانس اشتغال از جمله عوامل کلیدی در جذب دانشجویان محسوب میشوند.
رئیس دانشگاه اصفهان خواستار تغییر تفکر در پذیرش دانشجویان دکتری شد و تأکید کرد که انتظارات باید متعادل شوند و بیشتر بر کیفیت آموزش تأکید شود. وی همچنین بر اهمیت حرکت به سمت پژوهشهای میانرشتهای تأکید و پیشنهاد کرد : گروهها باید برای آشنایی دانشجویان با حوزههای مرتبط با رشته (میان رشتهایها) در بخش کارآفرینی و اشتغال پذیری به طور مرتب رویدادهایی را برگزار کنند و بر اساس تعداد و کیفیت رویدادهای علمی ارزیابی شوند و باید توجه داشته باشیم که آینده در دست کسانی است که در حوزههای میانرشتهای فعالیت کنند.
دکتر عابدی معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی در ابتدای نشست تأکید کرد که دانشگاه در روزهای ۷، ۸ و ۹ تیرماه مصاحبههای دکتری را بهصورت یکپارچه برگزار خواهد کرد و نتایج تا ۱۰ تیرماه جمعبندی و تا پایان تیرماه به سازمان سنجش آموزش کشور اعلام خواهد شد. وی همچنین به چالشهای مرتبط با تغییر در فرآیند پذیرش دانشجویان اشاره کرد و ضرورت بازنگری در روشهای مصاحبه را مطرح نمود و دو هدف اصلی این رویداد را بیان کرد:
1- ارزشهای دانشگاه اصفهان در انتخاب دانشجویان دکتری چیست؟ 2- اصول حرفهای مصاحبه داوطلبان کداماند؟
پس از سخنان دکتر عابدی، دکتر رئیسی، مشاور رئیس دانشگاه و مدیر حوزه ریاست، جهت ارائه ارزشهای هیات رییسه دانشگاه در خصوص جذب داوطلبان دکتری به ایراد سخن پرداخت.
ایشان بر اهمیت گروههای آموزشی تأکید کرد و آنها را مهمترین عنصر علمی دانشگاه دانست. وی اظهار داشت که دیدگاههای اعضای هیات علمی و گروههای آموزشی در حوزه تخصصی خود و در سطح دانشگاه، اصالت داشته و باید مورد توجه قرار گیرد.
او تصریح کرد که ارزشهای جذب دانشجوی دکتری، جدا از ارزشهای حاکم بر دانشگاه نیست. به گفته وی، دانشآموخته دانشگاه باید سطح هوشیاری بالایی برای مقابله با ناهنجاریها، ظلم نهادینه، و تلاش برای بهبود وضعیت جامعه داشته باشد. مسئولیتپذیری در حفظ محیط زیست، تعامل سازنده با شبکههای علمی، روحیه مشارکت و انجام کارهای گروهی، انعطافپذیری برای تأثیرگذاری بر جامعه، و توانمندی در کارهای میانرشتهای از ویژگیهای مورد انتظار برای فارغالتحصیلان دانشگاه به شمار میرود.
دکتر رئیسی همچنین به تواناییهای علمی مورد نیاز برای ورود به مقطع دکتری اشاره کرد که شامل مهارتهای پژوهشی، نگارش علمی، استفاده از فناوریهای نوین، استقلال فکری و پژوهشی، رعایت اخلاق علمی و حرفهای، آگاهی از روندهای پژوهشی داخلی و بینالمللی، کنجکاوی علمی، تفکر خلاق و نقادانه، مهارت حل مسئله، ارائه و سخنرانی، و راهاندازی هستههای نوآور است.
از منظر شخصیتی، دانشآموختگان دانشگاه اصفهان باید دارای ویژگیهایی همچون اخلاقمداری، میهندوستی، شهامت و شجاعت، توانایی رهبری و مدیریت، مسئولیتپذیری، تابآوری، هوش هیجانی، تصمیمگیری مؤثر، پذیرش انتقاد، کیفیتطلبی، نشاط و شادابی، و توجه به سلامت جسمانی باشند.
پس از سخنان دکتر رییسی اعضای هیات رییسه نظرات خود را بیان کردند.
دکتر امیر رحیمی، معاون پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان، به اهمیت برنامهریزی دقیق در پذیرش دانشجویان اشاره کرد و تأکید داشت که عدم توجه کافی به نیازهای جامعه در حوزه علمآموزی، باعث بروز مشکلاتی در روند پذیرش و آموزش شده است.
وی خاطرنشان کرد که رویکردهای علمی باید بر اساس نیازهای روز تعیین شوند، نه صرفاً بر اساس علایق شخصی. او با اشاره به تفاوتهای موجود بین رشتههای مختلف، تصریح کرد که نسخههای آموزشی یکسان برای تمامی رشتهها کارآمد نیستند. بهویژه در حوزه مهندسی، پذیرش دانشجوی دکتری بدون داشتن برنامه منسجم پژوهشی، یک اشتباه بزرگ است.
ایشان افزود: دانشگاه باید استانداردهای سطح یک خود را حفظ کند و برای این منظور، برنامهریزی جامع در پذیرش دانشجویان دکتری ضروری است. وی تأکید کرد که دانشجویان این مقطع باید شایستگی علمی و پژوهشی لازم را داشته باشند. همچنین، برنامههای پژوهشی دانشگاه باید بهصورت دقیق تعریف شوند تا روند تحقیقات در مسیر درست هدایت گردد.
او هشدار داد که پذیرش دانشجو بدون برنامهریزی قبلی یک خطر بزرگ محسوب میشود و دانشگاه باید در هر دو مرحله پذیرش و فراغت از تحصیل، کیفیت را حفظ کند.
حجتالاسلام مستاجران: پذیرش صحیح دانشجویان دکتری، عامل تعالی دانشگاه
حجتالاسلام مستاجران، نماینده مقام معظم رهبری در دانشگاه اصفهان، بر اهمیت پذیرش صحیح دانشجویان تأکید کرد و اظهار داشت که آینده دانشگاه وابسته به انتخاب شایستهترین افراد برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری است. وی دانشگاه اصفهان را یکی از دانشگاههای جامع کشور دانست که در تعالی علمی سایر دانشگاهها نیز نقش بسزایی ایفا میکند.
وی افزود که فارغالتحصیلان دانشگاه اصفهان تأثیرگذاری ملی و بینالمللی داشتهاند و بر ضرورت انتخاب بهترینها در فرآیند پذیرش تأکید کرد. حجتالاسلام مستاجران همچنین خواستار آسیبشناسی دانشجویانی شد که پس از پذیرش در مقطع دکتری ثبتنام نمیکنند و بر لزوم تبیین مزایای دانشگاه و شهر فاخر اصفهان تأکید کرد.
وی اشاره کرد که بیانیه گام دوم انقلاب مقام معظم رهبری باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد و از اساتید دانشگاه خواست که این بیانیه فاخر را مطالعه کنند. او با بیان تعبیر مقام معظم رهبری از مفهوم "انفاق"، تأکید کرد که دانشگاهیان باید خلأهای جامعه را پر کنند و دانشجوی دکتری باید نیازهای جامعه را بشناسد و در جهت رفع آنها گام بردارد.
دکتر بابک صفاری: نقش پژوهش در تربیت دانشجویان دکتری
دکتر بابک صفاری، معاون پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان، نیز بر اهمیت نگرش جامع در تصمیمات پژوهشی دانشگاه تأکید کرد. وی تصریح کرد که راهبردهای پژوهش دانشگاه ۸۰ درصد به هیاتعلمی و ۲۰ درصد به دانشجویان تحصیلات تکمیلی مرتبط است و دانشجویان دکتری باید تربیت شوند تا تفکر عمیقتری داشته باشند و بتوانند این تفکر را در خدمت جامعه قرار دهند.
او بیان کرد که پذیرش دانشجویان دکتری صرفاً مشکل پژوهشی را حل نمیکند، بلکه فرآیند پرورش و آموزش آنها نیز اهمیت بالایی دارد. دانشجویان باید مهارتهای تفکر حرفهای را فرا گیرند، زیرا جوهره دانشگاه تفکر کردن است. وی افزود که ایجاد نوآوری در این مسیر میتواند نتایج ارزشمندی به همراه داشته باشد.
دکتر صفاری تأکید کرد که دانشجوی دکتری باید با مطالعه و نوآوری، دستاوردهایی ارائه دهد که برای جامعه علمی کشور مفید باشد. وی همچنین بر لزوم حرکت به سمت کیفیگرایی در حوزه پژوهش تأکید کرد تا بتوان به دستاوردهای مطلوب و مؤثر در توسعه علمی کشور دست یافت.
دکتر رضایی: دانشگاه، مبدأ تحول و منشأ فرهنگ
دکتر ابراهیم رضایی، معاون دانشجویی و فرهنگی دانشگاه اصفهان، بر نقش دانشگاه در تحول و فرهنگسازی تأکید کرد. وی بیان داشت که مهمترین مانع پیشرفت، عادتهای ثابت و تغییرناپذیر است و شرط رشد این است که بتوانیم این عادتها را کنار بگذاریم.
دکتر رضایی با اشاره به تفکر محمد غزالی، اندیشمند برجسته اسلامی، تصریح کرد که غزالی در سنت اسلامی جایگاه ویژهای دارد. وی به کتاب *راهی به رهایی* اشاره کرد که در واقع یک زندگینامه خودنوشت از غزالی است. این کتاب، مسیر آموزشی، پژوهشی و زندگی او را ترسیم میکند و مهمترین نکته آن، شهامت غزالی در تغییر مسیر فکری و علمی خود است.
وی با تأکید بر نقش دانشگاه در تحول جامعه، اظهار داشت که اگر دانشگاه بهعنوان مبدأ تحول و منشأ فرهنگ پذیرفته شود، خروجی آن نیز تأثیرگذار خواهد بود. به گفته دکتر رضایی، تربیت دانشجویان نیازمند نشستهای جمعی و مشارکت فعال اساتید دانشگاه است، چراکه فعالیتهای فرهنگی بدون حضور اساتید نمیتواند به نتیجه مطلوب برسد.
او همچنین بر اهمیت برنامهریزی دانشکده علوم تربیتی برای آموزش و آمادهسازی مادران آینده کشور تأکید کرد و بیان داشت که اولویت اصلی دکتر عابدی، معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه، این است که خدمات آموزشی و پژوهشی در راستای تربیت دانشجویان قرار گیرد.
دکتر رضایی خاطرنشان کرد که امروز، مهمترین مسئله، انسان بودن است و این امر به دست خود ما شکل میگیرد. وی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه *دانشگاه مبدأ انسانسازی است*، اظهار داشت که پذیرش این اصل موجب اصلاح بسیاری از مسائل خواهد شد. در پایان، او تأکید کرد که مشارکت اعضای هیات علمی در فعالیتهای فرهنگی و تربیتی، برای دستیابی به نتایج مطلوب ضروری است.
این نشست، بستری برای بررسی سیاستهای فرهنگی و تربیتی دانشگاه اصفهان فراهم کرد تا مسیر توسعه دانشجویان در کنار رشد علمی، مورد توجه قرار گیرد.
برگزاری این سمپوزیوم فرصتی برای بازاندیشی و اصلاح شیوههای گزینش دانشجویان دکتری فراهم کرد و دانشگاه امیدوار است با اجرای این رویکردها، فرآیند جذب داوطلبان را بهبود بخشد.
شایان ذکر است در این نشست جمعی از اعضای هیات علمی نیز دیدگاه ها و نظرات خود را اعلام و مورد بحث و بررسی قرار دادند.
در بخش دوم برنامه دکتر علی صفری به موضوع " مبانی نظری مصاحبه دکتری" پرداخت و در این زمینه توضیحاتی ارائه کرد.
سپس خانم دکتر نیلفروشان در مورد " چالش ها و ظرافت های مصاحبه دکتری" به بحث و بررسی پرداخت و در این مورد پیشنهاداتی برای برگزاری بهتر مصاحبه ها ارائه کرد.
نظر دهید