کشف کمان شاه عباس صفوی توسط دکتر سید مسعود سید بنکدار در موزه رضوی
کشف کمان شاه عباس صفوی توسط دکتر سید مسعود سید بنکدار در موزه رضوی
در دویست و هفتاد و دومین برنامه «سهشنبههای علمی و فرهنگی» آستان قدس رضوی، کمان ساختهشده توسط شاه عباس اول صفوی که بهواسطه پژوهشهای دکتر سید مسعود بنکدار، عضو هیات علمی گروه تاریخ و ایرانشناسی دانشگاه اصفهان، شناسایی و معرفی شده بود، در موزه رضوی رونمایی شد.
به گزارش پایگاه خبری، بر اساس تحقیقات ایشان، این کمان در سال ۱۰۱۳ هجری قمری توسط شاه عباس صفوی ساخته و وقف شده و در سال ۱۰۱۶ هجری قمری به حرم مطهر رضوی تحویل داده شده است. این مراسم روز ۲۵ آذرماه ۱۴۰۴ و همزمان با «روز پژوهش» با حضور حجتالاسلاموالمسلمین سید جلال حسینی، رئیس سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، جمعی از مدیران، کارشناسان، محققان و علاقهمندان تاریخ و فرهنگ در محل موزه قرآن و هدایای مقام معظم رهبری برگزار شد.
دکتر بنکدار تصریح کرد: کمان ترکیبی دوره صفوی مزین به نقوش تشعیر گیاهی است که با حلکاری طلا بر زمینههای سبز، قرمز و سیاه نقش بسته است. در میان ترنجهای مُذهب آن، عبارات «یا محمد»، «یا علی»، «یا الله» و اشعار وقفنامهای به قلم ثلث با رنگ سفیدآب نگاشته شده است. بر زه کمان نیز عبارات «زه آورد قوسی ز بهر قضا»، «عباس حسین خاک ره مرتضا» و «سنه ۱۰۱۶» به خط نستعلیق با مرکب سیاه نوشته شده و اطراف آن با حلکاری طلا تزئین شده است.
وی افزود: طول کمان ۷.۱۵۳ سانتیمتر و عرض آن در پهنترین قسمت ۸.۶ سانتیمتر است. چله کمان از سه بخش شامل قبضه، دو بازو و دو زاغ تشکیل شده و برای محافظت آن از روغن کمان (ترکیبی از سندروس و روغن بزرک) استفاده شده استطول هر یک از بازوها با گوشه ۷۱ سانتی متر است.
دکتر بنکدار با اشاره به منابع تاریخی درباره مهارتهای هنری شاه عباس اول بیان کرد: دامنه تواناییهای هنری او حیرتآور بوده است؛ از ساخت شمشیر، افسار و زین اسب گرفته تا آموزش در زمینه نقاشی و خطاطی. بنابراین احتمال دارد نقوش روی کمان نیز توسط خود شاه عباس اول اجرا شده باشد.
وی همچنین به اسناد تاریخی از جمله صورت اموال آستان قدس در زمان محمدتقی خان پسیان (سال ۱۳۳۹ قمری) اشاره کرد که در آنها نام چنین کمانی ذکر شده است. او یادآور شد که دفاتر اموال دوران صفویه و افشاریه به دلیل تعرضها و غارتها از بین رفته است. اهمیت تاریخی این عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان تصریح کرد: فقدان آرایههای طلا و جواهر بر روی کمان موجب ماندگاری آن در حرم مطهر رضوی شده است. گنجینه سلاح موزه رضوی گنجینه سلاح یکی از بخشهای مهم موزه رضوی است که مجموعهای منتخب از سلاحهای گرم و سرد تاریخی شامل انواع تفنگ و تپانچه، باروتدان، کمان، شمشیر، خنجر، کارد، نیزه، تبر، گرز، کلاهخود، ساعدبند فولادی، زره و سپر را در معرض نمایش قرار داده است. -
نظر دهید